بررسی رابطة ساخت هجایی با میزان زایایی وندهای اشتقاقی فعل¬افزای زبان فارسی

Authors

عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا

رضا خیرآبادی

abstract

اشتقاق فرایندی است که طی آن افزودن یک وند اشتقاقی منجر به تولید واژه ای جدید می شود. این فرایند برای سالیان متمادی مورد توجه زبان شناسان قرار داشته و بیشتر به عنوان فرایندی صرفی یا صرفی ـ نحوی از آن یاد شده است. هنگام مطالعه فرایند اشتقاق، بررسی میزان زایایی یک وند اشتقاقی (تعداد واژگان جدید تولید شده توسط آن وند) اهمیت فراوانی دارد. فرضیة این مقاله این است که ساخت هجا و عوامل واجی، در میزان زایاییِ یک وند تأثیر دارند. به بررسی رابطة ساخت هجایی با میزان زایایی وندهای اشتقاقی فعل­افزای زبان فارسی پرداخته ایم. در زبان فارسی از مجموع بیست پسوند اشتقاقی فعل­افزا، هفت پسوند بسیار زایا وجود دارد که همگی با یک واکه آغاز می شوند؛ از این رو می توان نتیجه گرفت که وجود یک واکه در آغاز ساختمان هجایی یک وند عامل زایایی آن در زبان فارسی به شمار می رود، هر چند عوامل ساختواژی نیز در انتخاب آن دخیل هستند. مطالعة هستة هجاها در این قبیل پسوندها نیز نشان می­دهد که دو واکه پیشینe  وa  پر بسامدترین واکه های قرار گرفته در جایگاه هستة این پسوندهای اشتقاقی هستند؛ به عبارت دیگر، ساخت هجا و واج آرایی یک پسوند نقش مؤثری در میزان زایایی آن ایفا می کند. نتایج و آمار به دست آمده نشان می دهد که رابطة نزدیکی بین ساخت هجایی یک وند و میزان زایایی آن وجود دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رابطه ساخت هجایی با میزان زایایی وندهای اشتقاقی فعل افزای زبان فارسی

اشتقاق فرایندی است که طی آن افزودن یک وند اشتقاقی منجر به تولید واژه ای جدید می شود. این فرایند برای سالیان متمادی مورد توجه زبان شناسان قرار داشته و بیشتر به عنوان فرایندی صرفی یا صرفی ـ نحوی از آن یاد شده است. هنگام مطالعه فرایند اشتقاق، بررسی میزان زایایی یک وند اشتقاقی (تعداد واژگان جدید تولید شده توسط آن وند) اهمیت فراوانی دارد. فرضیه این مقاله این است که ساخت هجا و عوامل واجی، در میزان زا...

full text

بررسی آرایش وندهای اشتقاقی زبان فارسی

تکواژ آرایی یا به عبارتی ترتیب قرارگیری وندها از مسائلی است که توجه محققین صرف را به خود جلب کرده است و محققان در پی یافتن قوانینی می باشند تا بتوانند به یک تعمیم کلی در این مورد دست یابند. تاکنون در بررسی تکواژآرایی وندهای زبان انگلیسی سه رویکرد عمده مطرح شده اند که عبارتند از: رویکرد لایه ای، رویکرد محدودیت های گزینشی و رویکرد ترتیب ترکیب محور. در پژوهش حاضر با هدف بررسی آرایش وندهای اشتقاقی ...

15 صفحه اول

پردازش وندهای اشتقاقی زبان انگلیسی توسط فراگیران فارسی زبان

abstract چکیده اهمیتی که درک درست از چگونگی ذخیره سازی واژگان مشتق در ذهن انسان و دانستن روشی که برای درک و تولید این گونه واژه ها به کار می رود امری انکار ناپذیر است. همان گونه که چامسکی در نظریه دستور زبان زایشی خود اشاره کرده است، دانستن تعداد محدودی از قوانین می تواند منجر به تولید تعداد نامحدودی ساختار جدید شود. این نظریه را می توان به قوانین ساخت شناسی زبان بسط داد که در نتیجه آن، د...

15 صفحه اول

طبقه‌بندی وندهای اشتقاقیِ زبان فارسی

وندهای اشتقاقی می‌توانند به راه‌های مختلفی طبقه‌بندی شوند. برد (2001( با درنظرگرفتنِ تمایزاتِ ذاتی، معنایی، دستوری و نقش‌های معنایی، طبقه‌بندی متفاوتی را نسبت‌به دیگران ارائه می‌دهد. در این مقاله سعی شده است براساس طبقه‌بندیِ برد، وندهای اشتقاقیِ فارسی به چهار گروه اشتقاق مشخصه‌ای، اشتقاق نقشی، اشتقاق انتقالی و اشتقاق بیانی طبقه‌بندی شوند و مشکلات و محدودیت‌های این‌نوع طبقه‌بندی در زبان فارسی به‌طو...

full text

زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی

زایایی به معنی توانایی تولید صورت‌های جدید بر اساس قواعد موجود در زبان از ویژگی‌های مهم زبان است که در تمامی بخش‌های آن، از جمله حوزۀ ساخت‌واژه، وجود دارد. اکثر صاحب‌نظران زایایی را یک پیوستار می‌دانند. در این پژوهش، نگارندگان بر آن‌اند زایایی را در فرایند ترکیب زبان فارسی بررسی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که، در پی اندازه‌گیری کمّی زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی، کدام فرایندها در دو سر این ...

full text

زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی

زایایی به معنی توانایی تولید صورت های جدید بر اساس قواعد موجود در زبان از ویژگی های مهم زبان است که در تمامی بخش های آن، از جمله حوزۀ ساخت واژه، وجود دارد. اکثر صاحب نظران زایایی را یک پیوستار می دانند. در این پژوهش، نگارندگان بر آن اند زایایی را در فرایند ترکیب زبان فارسی بررسی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که، در پی اندازه گیری کمّی زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی، کدام فرایندها در دو سر این ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-3081

volume 3

issue 3 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023